دیماند در گمرک چیست؟

دیماند گمرکی اصطلاحی است برای هزینه‌های مربوط به ارائه خدمات گمرکی در خارج از ساعات اداری یا در مکان‌های غیررسمی گمرکی. به تعبیر دیگر، اگر خدماتی (مثل ترخیص، نگهداری یا خروج کالا) در زمان‌هایی انجام شود که گمرک به طور عادی تعطیل است یا در مکان‌هایی خارج از محدوده رسمی گمرک، این خدمات مشمول هزینه‌ای تحت عنوان دیماند می‌شوند.

• دیماند اداری: خدماتی که توسط کارکنان رسمی گمرک ارائه می‌شود.

• دیماند غیراداری: خدماتی که توسط پیمانکاران یا در مکان‌های غیررسمی ارائه می‌شود.

چرا دیماند اعمال می‌شود؟ (H3)

پرداخت دیماند فقط یک هزینه‌ی اضافی نیست! بلکه از دید گمرک، به دلایل زیر اعمال می‌شود:

• پشتیبانی از عملیات شبانه‌روزی: گمرک ایران در اغلب نقاط – به‌ویژه بندرها و انبارها – به صورت شبانه‌روزی فعالیت دارد. دیماند پشتیبانی مالی از این خدمات را ممکن می‌سازد.

• تشویق کاربران به استفاده در ساعات کاری رسمی: با اعمال هزینه، انگیزه بیشتری برای استفاده در ساعات اداری ایجاد می‌شود.

• جبران هزینه‌های نیروی انسانی و امنیتی خارج از وقت رسمی.

تعرفه دیماند در گمرک چقدر است؟

تعرفه دیماند در گمرک به این صورت محاسبه می‌شود که اگر خدمات گمرکی در خارج از ساعات اداری یا در روزهای تعطیل انجام شود، برای هر ساعت ارائه خدمات هزینه‌ای دریافت خواهد شد. طبق آخرین دستورالعمل‌ها، این نرخ معمولاً به دو بخش تقسیم می‌شود: از ساعت ۱۵ تا ۱۹ حدود ۳.۵ دلار در هر ساعت و از ساعت ۱۹ تا ۷ صبح و همچنین تعطیلات رسمی حدود ۶ دلار در هر ساعت. این تعرفه برای هر کانتینر یا هر سرویس جداگانه محاسبه می‌شود و هدف آن جبران هزینه‌های نیروی انسانی و پشتیبانی خارج از وقت اداری است. البته بسته به نوع کالا، محل ترخیص و سیاست‌های گمرک، ممکن است جزئیات محاسبه اندکی متفاوت باشد.

جدول تعرفه‌های Demand در گمرک

تعرفه دیماند در گمرک

بازه زمانی	نرخ تقریبی (دلار/ساعت)
ساعت ۱۵ تا ۱۹	حدود $۳.۵
ساعت ۱۹ تا ۷ صبح	حدود $۶
روزهای تعطیل	حدود $۶

 

• این نرخ‌ها به ازای هر ساعت خدمات گمرکی اضافی در انبار یا بندر محاسبه می‌شوند.

• به همین نحو، در برخی منابع هم تأیید شده که این نرخ‌ها صرفاً در محدوده زمانی خارج از ساعات رسمی دریافت می‌شوند.

استثنائات؛ بنادر بدون اعمال دیماند

در برخی اسکله‌ها خدمات، حتی خارج از ساعات اداری نیز بدون اخذ دیماند ارائه می‌شوند. این بنادر عبارتند از:

• اسکله‌های فولاد خوزستان

• اسکله فولاد شهید رجایی

• اسکله پتروشیمی بندر امام (ره)

• اسکله خارک

• اسکله عسلویه

• اسکله کاوه

• اسکله نکا

• اسکله قشم

در این اسکله‌ها خدمات شبانه‌روزی ارائه نمی‌شود، اما در بسیاری موارد دیماند هم اعمال نمی‌شود یا بسیار جزئی است.

نکات کاربردی برای بازرگانان و ترخیص‌کنندگان

اگر شما تاجر، بازرگان یا ترخیص‌کننده کالا هستید، دانستن جزئیات مربوط به دیماند می‌تواند در کاهش هزینه‌ها و مدیریت بهتر فرآیند ترخیص بسیار مؤثر باشد. در ادامه چند نکته مهم و عملی را مرور می‌کنیم:

۱. زمان‌بندی درست عملیات ترخیص

• در ساعات اداری اقدام کنید: سعی کنید مراحل اصلی ترخیص و خروج کالا را در ساعات رسمی گمرک انجام دهید تا از پرداخت هزینه‌های اضافی دیماند جلوگیری کنید.

• شناخت روزهای تعطیل: قبل از هر اقدامی، تقویم تعطیلات رسمی کشور و برنامه کاری گمرک محل ترخیص را بررسی کنید.

۲. انتخاب هوشمندانه انبار و اسکله

• استفاده از بنادر بدون دیماند: اگر شرایط اجازه می‌دهد، اسکله‌هایی مثل عسلویه، خارک یا فولاد خوزستان را برای ورود یا خروج کالا انتخاب کنید. این کار می‌تواند صرفه‌جویی چشمگیری در هزینه‌های شما ایجاد کند.

• انبارهای شبانه‌روزی: استفاده از انبارهایی که خدمات ۲۴ ساعته ارائه می‌دهند، احتمالاً هزینه دیماند را به حداقل می‌رساند.

۳. هماهنگی با شرکت‌های حمل‌ونقل و ترخیص‌کاران

• ارتباط مؤثر با ترخیص‌کار: یک ترخیص‌کار باتجربه می‌تواند با هماهنگی‌های لازم، بخش بزرگی از هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد.

• مدیریت ورود کالا: ورود محموله‌ها را طوری برنامه‌ریزی کنید که در بازه‌های زمانی پرهزینه (۱۹ تا ۷ صبح یا تعطیلات) به گمرک نرسند.

۴. مدیریت مالی و پیش‌بینی هزینه‌ها

• ثبت دقیق هزینه‌ها: همه هزینه‌های دیماند را در حسابداری خود به‌طور جداگانه ثبت کنید تا بتوانید برای محموله‌های بعدی تصمیمات دقیق‌تر بگیرید.

• مقایسه هزینه‌ها با منافع: گاهی پرداخت دیماند اجتناب‌ناپذیر است (مثلاً برای ترخیص فوری کالاهای فاسدشدنی). در این موارد، ارزیابی کنید که پرداخت این هزینه به‌صرفه‌تر از خواب کالا در انبار یا از دست دادن مشتری است.

بهترین اقدامات برای کاهش هزینه دیماند

هزینه دیماند اگرچه اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد، اما با کمی مدیریت و آگاهی می‌توانید آن را به حداقل برسانید. در ادامه چند اقدام هوشمندانه و کاربردی برای کاهش این هزینه‌ها معرفی شده است:

۱. بازه‌های زمانی را جدی بگیرید

• اگر بتوانید عملیات ترخیص یا خروج کالا را بین ساعت ۱۵ تا ۱۹ انجام دهید، نرخ دیماند بسیار پایین‌تر خواهد بود.

• از انجام تشریفات در بازه ۱۹ تا ۷ صبح و تعطیلات رسمی خودداری کنید، مگر اینکه ضرورت داشته باشد.

۲. انبارهای شبانه‌روزی را انتخاب کنید

برخی انبارها و شرکت‌های بازرگانی معتبر خدمات شبانه‌روزی ارائه می‌دهند. استفاده از این انبارها باعث می‌شود یا هزینه دیماند حذف شود، یا به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد. نمونه‌هایی از شرکت‌های فعال در این زمینه:

• خدمات بازرگانی آموت
• وانیکس (1xCompany)
• کارگو ایران موبیکس

۳. مکان ترخیص کالا را بررسی کنید

• در اسکله‌ها و بنادری که دیماند اعمال نمی‌شود (مثل فولاد خوزستان، عسلویه، قشم و …) می‌توانید بدون پرداخت هزینه اضافی کالا را ترخیص کنید.

• اگر حجم واردات یا صادرات شما بالاست، انتخاب این بنادر می‌تواند صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها ایجاد کند.

۴. آگاهی از تعرفه‌ها و برنامه‌ریزی

• همیشه از تعرفه‌های به‌روز و تغییرات قوانین گمرکی مطلع باشید.

• برنامه‌ریزی بر اساس تعطیلات رسمی و ساعات غیراداری می‌تواند از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کند.

• مشاوره گرفتن از یک ترخیص‌کار باتجربه نیز به شما کمک می‌کند بهترین زمان و مکان را برای ترخیص انتخاب کنید.

جمع‌بندی

دیماند گمرکی هزینه‌ای است که بابت ارائه خدمات در ساعات غیراداری یا مکان‌های غیررسمی از بازرگانان دریافت می‌شود. تعرفه‌ها عموماً $۳.۵ در ساعت (۱۵–۱۹) و $۶ در ساعت (۱۹–۷ و تعطیلات) است. برخی اسکله‌ها مثل بندرهای صنعتی خاص، این هزینه را دریافت نمی‌کنند. بهترین روش کاهش هزینه، برنامه‌ریزی دقیق زمان ترخیص و بهره‌گیری از امکانات شبانه‌روزی یا مناطق بدون دیماند است.